יעצט ווען מיר שטייען אין די הייליגע טעג פון פורים און אסאך אידן פלאגן זיך מיטן עד דלא ידע, וויאזוי איר אויסצופירן מיט אלע קליפערליך, איז איינע פון די גרעסטע פראבלעמען וואס קומט אפיר דער כלל פון “נכנס יין יצא סוד”. מענטשן האבן מורא אז אויב וועלן זיי זיך דערטרונקען וועט ארויפשווימען די סודות. איר הערט גוט! מענטשן האבן סודות! איר האט נישט געוואוסט?
דאן לאמיך אייך מגלה סוד זיין!
איך בין בטבע א גרויסער סודות האלטער! איך האלט מיך נישט גרויס דערמיט, אבער ווי נישט ווי קומט מיר קרעדיט! איר ווייסט גאנץ גוט אז האלטן א סוד איז נישט לייכט, און איך מיט מיינע געלונגענע טאלאנטן קען דאס באווייזן.
איך וועל נישט לייקענען דעם אמת אז אמאל ווען איך זעה מיך ארום אז איך האב א סוד צו האלטן (פארשטייט זיך נישט מיין אייגנס. איך טוה דאס אסאך מאל פאר יענעם מרוב טובי ורחמנותי) וועל איך אפילו זיך נישט שעמען צו נעמען הילף פון אנדערע.
למשל:
איך האב א ברודער יאנקל (נישט עכט, ס’איז א סוד) און ער האט א געוויסע טענה אויף מיין שוואגער פון מיין פעטער’ס זייט, און ער זיצט מיט מיר ביים טיש ביים טאטן נאך די אז ביום השביעי טאנץ ווען מ’ברענגט ארויס די טשאקאלאדע’ן און דער טאטע זיצט שוין שלאפנדיג אויפן אור החיים הק’ און די מאמע זאל זיין געזונט איז שוין נישט צום האבן פאר די לעצטע שעה צוויי. זי שרייבט זיך שוין פאר א חלום פאר די נאכט.
זאגט מיר יענקעלע אז דער שוואגער מיינער איז א געפערליכער באנדיט (איך בין נאך נישט מודה, אבער ער זאגט אזוי) און ער פארציילט מיר די גאנצע מעשה מיט זיין שירעם וואס ער האט געלאזט אין ביהמ”ד און וויאזוי מיין שוואגער האט בשאט נפש גענומען דעם שירעם (איך מיין איך קען מיין שוואגער, קען זיין אז ער האט עס גענומען, אבער איך בין זיכער אז ער איז געווען א אונס, ער האט נישט געוואלט ס’אל פונקט רעגענען)
מיין ברודער זאגט מיר אן מיטן לעבן איך זאל נישט דערציילן דעם שמועס פאר מיין שוואגער, ווייל ווי נישט ווי זעמיר מחותנים, און ער וויל לעבן אין גוטן מיט אים.
מיין ברודער לייגט צו אז דער שוואגער מיינער איז בטבע אזא מענטש! ער האט ליעב אויסצונוצן יענעם און ער ווייסט נישט פון קיין נימוס “אלעס בטבע” ער איז א שלעכטער “בטבע” און אז ער איז אויך א שטיקל גנב “בטבע” און אזוי ווייטער.
איך נעם דעם סוד און איך לייג עס ווי אלע מיינע סודות על לבבך אזוי אז ווען דאס הארץ עפנט זיך זאל עס אריינפאלן און איך וועל עס פארשפארן דארט און האלטן פארן ברודער אזוי לאנג ווי ער וויל.
נעקסטע וואך זיץ איך ביים שווער ביים טיש, און מיין הויכגעשעצטער שוואגער זיצט דארט, און מ’שמועסט איבער געוויסע דברים העומדים ברומו של עולם (ווי גיוויינליך) און איך זיץ אזוי און איך חלום אויף מיין שוואגער, און פרוביר צו זעהן צי די טבע לייענט זיך אראפ פון זיין שטערן, און יא! איך זעה קלאר! מ’דערקענט אויף אים אז ער איז א “גנב” וויאזוי דען זעהט אויס א גנב? ער האט קלאר אלע סימנים! איך האב נישט געוואוסט מיין ברודער איז אזא מבין אויף מענטשן.
עס נעמט נישט לאנג און איך זעה אז, פארפאלן איך בין אריינגעפאלן דא מיט א שוואגער א מושחת במעשים, און עס טוט מיר מורא’דיג וויי! איך מוז דאך זעהן “פארשטייט זיך לטובתו, ולטובתי ולטובת כל בית ישראל” אז ער זאל זיך בעסערן. איך האב דאך אבער א באשוואוירענעם סוד, און איך וועל אים בשום אופן נישט פארציילן דעם סוד.
מה עשה הקב”ה עס איז נאך די סעודה, און די סיטואציע שטעלט זיך ארויס ווי ביים טאטן אין וויינגארטן, יעדער איז שוין האלב אויפן סולם פון ויצא, און איך זיץ און קוואקע מיטן שוואגער ווי גוטע פריינט און פיינטליכע ברודער.
דער שוואגער רעדט פון אלס און אלעמען, אבער דא גייט ער אריבער דעם גרעניץ ווען ער גיט מיר אריין איינס וואס איז געווען אומערווארטעט. ער זאגט מיר בפה מלא: דו ווייסט דו ביסט זייער א הייקאלער מענטש! דו ווערסט אויסנאם שנעל באליידיגט! איינער זאגט מיר אז מ’קען צו דיר נישט רעדן ווייל דו ביסט א נוח לכעוס… אא”וו.
דא שפיר איך ווי די חימה לאזט זיך אויף ווי חמאה אויפן שפיץ פון גנב, און איך זאג אים צוריק: אזוי? דו ווייסט וואס איך האב געהערט איבער דיר?
איי ס’איז א סוד? נו וואס איז אז ער וועט מיר העלפן עס האלטן? ווי נישט ווי איז עס דאך לטובת הרבים!
און אזוי בין איך אים מגלה דעם סוד. פארשטייט זיך אן א נאמען. פשוט ווייל איך וויל אים אויסלערנען צו זיין א מענטש! און אזוי שמועסט זיך א שמועס ביז דער נאמען קומט ארויס, און דאן בין איך שוין א שותף מיט מיין שוואגער אין די מבצע פון האלטן דעם סוד.
שוואגערל! איך בעט דיך! קענסט מיר צוזאגן בכרם ובזית אז דו וועסט קיינמאל קיינעם קיינער נישט פארציילן און אודאי בן בנו של קל והדיוט פאר מיין ברודער זאלסטו קיינמאל נישט וואגן צו ארויסברענגען אז דו ווייסט. ווי נישט ווי זוך איך דאך נאר שלום. נישט קיין מחלוקת.
יא! איך זאג דיר צו מיטן להב להבערה יוצאת אז קיינמאל וועל איך אים נישט פארציילן!
מ’האמיר א פאקט! א באשלאסענער בונד! עס איז אינטער שלאס און ריגל! מיר פארציילן פאר קיינעם נישט.
מעשה שהי’ כך הי’ איך דארף דאך אייך נישט פארציילן אז מיין שוואגער האט אזוי לאנג נישט פארציילט ביז ווען ער האט געטראפן אמאל מיין ברודער און ער האט אים נאר געוואלט געבן א שטיקל לעקציע אז ווען מ’פארציילט פאר איינעם עפעס דארף מען זיך היטן וואס מ’רעדט. מיין שוואגער האט געשפילט ווי איינער וואס טראכט כסדר פאר ער רעדט און אזוי געלעקצירט מיין ברודער פאר זיין פארנאכלעסיגקייט.
און בתוך הדברים אים פארציילט אז ער ווייסט אז ער האט פאר “איינעם” געזאגט “עפעס” וועגן “איינעם וואס אונז ביידע קענען”. וכו’.
שוין א לאנגע מעשה לענגער! דער קאץ מיט מויז האבן זיך פאראייניגט און געמאכט א בונד כרית עולם אז מ’גייט מיר נישט פארציילן בשום אופן אז עס איז ארויסגערינען דער סוד. ווי נישט האט דאך נישט געקענט קיינער טראכטן אז א סוד וועט קיינמאל נישט רינען. און דערפאר בלייב מיר גוטע פריינט, ווייל מיר האבן א סוד אינאיינעם.
לאמיר מאכן א סך הכל:
איך בין אינגוטן מיט מיין שוואגער ווייל איך טראג צוזאמען מיט אים א סוד
איך בין אינבעסערן מיט מיין ברודער’ל ווייל איך טראג צוזאמען מיט אים א סוד
מיין ברודער און שוואגער זענען אינגוטן ווייל זיי טראגן צוזאמען א סוד.
איר האלט מיט?
ויהי היום! ויהי ממחרת! ויהי בימי! נישט קיין חילוק ווען, און איך טרעף זיך מיט מיין ברודער, און ער שפירט זיך אביסל ווי געטראפן, נישט אז איך האב אים אמאל פארלוירן! אבער איך דערקען אויף אים א שטארקע שינוי אין זיין התנהגות, ער איז נישט מיט מיר מפטירן כדאתמול, אונז פלעגן מיר פטר’ן צייט סאך געשמאקער. עפעס קומט דא פאר דערשפיר איך.
איך ווארט אויף די געלעגנהייט און איך זעץ זיך אראפ קעגן אים און איך פרעג אים במעכל בנך הגדול דערצייל מיר ביטע וואס דא גייט פאר לא כימים הראשונים ….
מיין ברודער זייענדיג דער גוטער וואס ער איז, באשווערט מיך מיט אלעם אליקן אז איך זאל אים צוזאגן נישט איינמאל און נישט צוויי מאל נאר דריי מאל (ווייל איינמאל האט ער שוין געזעהן וויפיל עס ווירקט) און איך זאל אים צוזאגן ביים גארטל אז איך גיי קיינעם נישט פארציילן בכל שום וחניכא דאית לי’.
איך זאג שנעל צו! עס קאסט נישט קיין געלט! און איך הער אז דער סוד איז שוין היינט אפיציעל געהאלטן ביי דריי אידן! איך שפיר מיך שלעכט, אבער א דערלייכטערונג אויך, גענוג מיטן סוד, וואס דארף מען זיך סודת’ן איך האב נאך איין פראבלעם, און לאמיר אייך עס שנעל פארלייגן.
דער סוד ווערט זייער שווער! פארוואס?
איך ווייס אז מיין ברודער ווייסט אז מיין שוואגער ווייסט וואס ער האט געזאגט פאר מיר
איך ווייס אויך אז מיין שוואגער ווייסט אז איך ווייס אבער נישט אז מיין ברודער ווייסט אז איך ווייס און אז איך ווייס אז מיין ברודער ווייסט שוין אז איך האב איבערגעזאגט
וואס שטערט מיך איז אז:
מיין שוואגער ווייסט טאקע אז איך ווייס אז ער ווייסט, ער מיינט אבער אז איך מיין אז מיין ברודער ווייסט נישט.
און אזא קאמפליצירטן סוד צו טראגן ווערט נישט גרינגער! וואס טוט מען דא?
איך מוז מאכן אן התרת נדרים, און איך גיי טאקע נישט בשאט נפש פארציילן, אבער האב איך דען געמיינט צו זאגן אז אויב ער פרעגט וועל איך ענטפערן מיט ליגנט? דאס איז דאך געהעריג נשבע על המצות און מ’טאר נישט! (דער בלאט וועט נישט אקצעפטירן פון תלמידי חכמים קיין בריוון איבער מיין עמהארצ’עס! עס איז א סוד צווישן אונז…)
רבותי וואס זאל איך אייך זאגן. מיט מיין גרויס חכמה האב איך געזאגט פאר מיין שוואגער אז איך בין ברוגז, און מער גארנישט געזאגט… און פון דארט און ווייטער איז די באן געפארן, און עס פארט נאך אלס…
איר ווילט דוקא וויסן?
איך ווייס ער ווייסט און זיי ווייסן און אלע צוזאמען ווייסן
איך בין צוקריגט מיט זיי זיי זענען צוקריגט מיט מיר און מיט זיי
און מיר אלע זענען צוקריגט צוזאמען.
יא! דאס איז ליידער היינט דער סוד מיטן סוד!
עס איז א סודות טרייענגל! נעמט נישט אן קיין סוד נאר טאמער איר קענט עס האלטן!
און ווען איינער פרעגט אייך ווייל פון גרויס הייפער וויל ער אייך פארציילן א גוטס, און ער שטעלט די תמימות’דיגע אויגן און פרעגט: האללאו! דו קענסט האלטן א סוד?
ענטפערטס בתמימות: יא! אבער נישט אליינס!
זאלץוואסער 
You must be logged in to post a comment.