שנה טובה
לכבוד ידידי באהבה
ברכתי מעומקא דליבא
בהוקרה ובחבה
שנה טובה
בחתימה וכתיבה
והצלחה מרובה
ברכה והרחבה
מה שתרצה במחשבה
ינתן לך בנדבה
יתקרעו כל שטרי חובה
נר שלום בביתך לא יכבה
בנחת דקדושה על דרך ישראל סבא
שנה מתוקה ועריבה
זכיותיך כרמון יתרבה
אושר וגם עושר על גבה
יבנה ציון החריבה
שופטינו כבתחילה השיבה
ונזכה ביחד לגאולה קרובה
לארץ חלב ודבש זבה
בפנים מאירות לקבל אור מלך המשיח בב”א.
כעתירת ידידך
זאלץוואסער
ביי די שווערע שטיגן
פונעם פאלאץ דעם ריזיגן
צו וועלן די שוואכע פוסעלעך זיגן
די כוחות וואו טוט מען קריגן
שלעפט ער זיך געבויגן
א טריט נאך א טריט לייגן
א אטעם א שווערע פארצויגן
קוקנדיג ארויף מיט די אויגן
אין אן אנצוג אן שמוציגן
פון אזא וועג א לאנגן
ווען וועל איך ביים קלאמקע שוין קענען קלינגן
– –
ביים עושר אין פאלאץ
אויפן גאלדענעם טאץ
מאכלים אן קיין שאץ
א אטמאספערע פון פרידן אינעם פלאץ
ציכטיג שיין אן קיין קראץ
צו די טייערע כלים קיין ערזאץ
די מנוחה איבערגעהאקט ווערט
דער שטילקייט צושטערט
א קלאפ פון טיהר מ’הערט
די משרתים גלייך זיך געקערט
ליכטיג אין פאדערצימער ווערט
ווער א באזוך ביים גביר באגערט
ווען דער איינגעפאלענער ארימאן געזעהן ווערט
דער משרת’ל זיינע פליכטן באעהרט
און דעם ארימאן מיט א פרוטה דערנערט
די ארימע אויגן קוקן מיט טיעפע ווייטאגן
אזוי לאנג אהער ארויף צוקומען זיך געטון פלאגן
פאר די פרוטה בין איך דען געקראכן די שטיגן
ביטע אן אוידיענץ ביים גביר וויל איך קריגן
אויפן הארצן א פעקל טוט ביי מיר ליגן
איך וויל אייער האר קוקן אין די אויגן
פארציילן מיין געשיכטע וואס האט מיך באוואויגן
אזא שווערע רייזע מיטן רוקן פארבויגן
וואס טוט מיר דען א פרוטה טויגן
צו טרעפן מיין האר איז גאר נישט אזוי גרינג
נישט ביי די קלאמקע מיט איין קליינעם קלינג
איר דארפט פון פאראויס האבן א באשטעטיגונג
אז איר זענט ווערד פאר אן פערזענליכן זיצונג
דער ארימאן וויינט, איך בין שוין נישט יונג
גענוצט אלע כוחות ממש אלסדינג
אבער דער רצון דער שטארקער האט געהויבן דעם שוואונג
און נאר אזוי דא אויבן דערגרייכט אזוי פלינק
אבער אראפגיין ווי קען איך ווען איך האב נישט קיין ציהל
איך וועל אומפאלן אין אנמאכט פון אזא שווערן שפיל
לאזט מיך דא רוען ביים טיהר נישט צו פיהל
נאר פאר א קורצע וויילע ביז די כוחות זענען צוריק פול
איך וועל נישט שטערן, זיצן דא שטיל
דער משרת’ל באנומען מיט אינערליך געפיל
דערלאנגט דעם אידל א הילצערנעם שטוהל
מיט א ברייטעלע און א גלעזעלע מילך פיהל
דער ארימאן לאהנט זיך אן מיט די אויגן פארמאכט
פון זיין שווערע רייזע אהער ער טראכט
צו דען פאר אביסעלע מילך האב איך זיך אפגעשוואכט
א שווערן וועג מיט אזויפיל צייט פארבראכט
עס גיסן זיך טרערן עס איז נישט געווען לייכט
אזויפיהל געשוויצט און גארנישט עררייכט
און דא זיץ איך איינזאם שפעט אינדערנאכט
א בליץ אינעם מוח שטראלט אין לייכט
די טונקלקייט דעם קול טראגט דאך ווייט מיט פראכט
מיט אלע כוחות צו שרייען ביי זיך אפגעמאכט
דעם נאמען פונעם עושר קלינגט אפ אין די ווייטע נאכט
פאר אונזער גביר עס האט זיך געדאכט
א קול פון די גאס צו אים דערגרייכט
די טונקעלע נאכט טראגט דעם קול גאר קלאר און לייכט
ער הערט זיין אייגענעם נאמען א ווידערקול קלונגען
מיט א קול וואס טראגט זיך ווי יאמערדיגע געזאנגען
דער עושר צום פענסטער אליינס געגאנגען
אראפגעקוקט פון אויבן און פארשטיין אנגעפאנגען
צו וועם טוט די שטימע די וויינעדיגע באלאנגען
אליינס אראפגעקומען דעם ארימאן ענטפאנגען
****
המלך יושב על כסא
עס איז פינסטער שכינתא בגלותא
די משרתים לאזן נישט אן קיין ריכטיגע הכנה
ווער קען דען די טיעפע כוונה
דער אידעלע ביי די שטיגן שטייט
אראפצוגיין איז ער נאכנישט גרייט
פון טיעפן הארצן ער שרייט
מען הערט אין די פינסטערניש ווייט
ה – מ – ל – ך
ס’האט איינער אויפגעברענגט דעם ארטיקל, און איך האב באמערקט אז איך האב עס נאך נישט געפאוסט דא אהער. אויב יא, וועט איר מיר אודאי מוחל זיין פאר די חזרה.
זיצנדיג ביי א דרשה פון א גאר חשוב’ן מגיד מישרים, וועלכער האט מעורר געווען דעם ציבור איבער די ענינים העומדים על הפרק, און שטארק מרחיב בדיבור געווען איבער עניני תשובה, און דרכים וויאזוי בייצוקומען דעם שטן המשחית. זיצט דארט ר’ פסח א אינגערמאנטשיקל און שמייכלט זיך אינטער סאדיסטיש,און פון זיין שטילן שמייכל פארמירט זיך א הילכיגן געלעכטער וואס ווערט העכער און העכער, עד כדי הקאה, ער קען זיך נישט האלטן, ער איז רויט, ער ווערט בלוי, ער ווארפט זיך פאר געלעכטער ווי א צאפ, און דער ערנסטער ציבור וואס האלט אינדערמיט נתעורר ווערן פון די גאר ווארימע דיבורים היוצאים מן הלב ווייסן נישט צו זיי זאלן לאכן אדער וויינען…
פסח’ל איז א אינגערמאן ווי אלע, נארוואס ארויס פון ישיבה, און שוין געטראפן א שיינעם פרנסה, ער האט שוין אפילו לייסענס צו דרייוון, און ער וואגט זיך שוין פון מאל צו מאל צו האלטן דעם טלית בייטל צווישן די ציין ווען ער שמייסט ארויף דעם ראק צום אויבערשטן טייל קערפער זיך אריינצוזעצן מיט א זעץ כדבעי אין דעם קליינעם קארעלע זיינעם.
פסח רופט קיינמאל נישט אויס קיין עקסטערע אכטונג, אבער דאס מאל זענען אלע אויגן געוואנדן צו אים מיט פרעגענדע מינעס: ר’ פסח אפשר זענט איר מסביר על מה יצא הצחק הזה?
ער לאזט זיך נישט לאנג בעטן, און ער הייבט אן מיט א קורצע הקדמה זיין הסבר צום מאנסטערישן געלעכטער, ווען יעדע פאר מינוט שלינגט ער נאך די זוידיגע טרערן מיט א הילכיגן שלינג ווי איינער וואס קען נישט אפטריקענען א אויסגעגאסענעם פאס, און דאס בערך דערציילט ער:
וואס זאל איך אייך זאגן מיינע טייערע פריינט –הייבט אן פסח’ל זיין הסבר – עס איז מיר געקומען צו לאכן היינט ביי די דרשה פון אונזער חשוב’ן רב וועלכער איז שוין א בא בשנים, און נאך אלס איז ער פארנומען מיט די מלחמת הייצר וויאזוי מ’קען אים בייקומען, ער רעדט און רעדט, אבער בייקומען דעם יצר הרע קען ער נישט, און ער זאגט אפילו נישט אז ער קען. און דא שטיי איך א ראצער פון א אינגערמאן און איך האב אים בייגעקומען מיט א גרויסן העפטיגן זיג!
וואס?? וואס זאגט איר ר’ פסח? איר זענט בייגעקומען דעם יצה”ר? דעם עכטן?
יא אזוי ווי איר הערט! אז איר וועט מיר קלאפן אויפן ברוסטקאסטן וועט איר הערן א ווידער קול, עס איז לבי חלל בקרבי, איך בין פון די יחידים וואס זענען אים אזוי יונג בייגעקומען…
איר מיינט אודאי עס איז מיר שווער געגאנגען? אה!בכלל נישט! איך האב אים באזיגט איינס צוויי, און געגאנגען צוריק אין דער ארבייט אריין. ניטעמאל געמאכט קיין וועזן פון אים.
דער אלטער קראכער דער שטן האט געקוקט אויף מיר מיט קענטיגע שנאה, הלמאי א טוטער איז אים אזוי איבערגעפארן פאטאל, אבער איך שרעק זיך נישט און איך גיי ווייטער אן מפטירין כדאתמול. יעצט בין איך שוין צופרידן! איך קען אנגיין מיט מיין לעבן, און איך דארף נישט אלס מורא האבן פון דעם אלטן מלך כסיל.
פסח’ל קום אריין קלארער, פארצייל אביסל מער איבער דיין מלחמה מיטן יצה”ר, און וויאזוי דו האסט אים באזיגט! אפשר דאך וועלן נאך אידן זיך קענען ביי דיר לערנען? ביזט דאך פארט שוין נישט אנגעפוהלט מיט קנאה און שנאה צו א צווייטן איד, האסט דאך שוין באזיגט די אלע זאכן, אלזא דערצייל זאלן אנדערע אויך וויסן.
אהאהםם צעגארגלט זיך פסח’ל און מאכט זיך באקוועם מיט איין פוס אויפן צווייטן, און פאנגט אן פארציילן וויאזוי עס איז אים געלונגען צו בייקומען דעם יצה”ר אזוי יונג.
פסח’ל לייגט אראפ וואיזוי ער האט געזעהן דעם יצה”ר און פארשטאנען צו זיינע טעכניקן, פסח’ל פארציילט, איך האב מיך נישט געלאזט איך האב אפילו גענוצט גאר שווערע טאקטיקן איך האב מבזה געווען דעם גוף כדי דער יצה”ר זאל זיך אפלאן פון עם.
פסח’ל רעדט און רעדט פארסאפעטערהייט, ער אטעמט שוין קוים פון רעדן אזויפיל מער ווי זיין שטייגער, ווען פלוצלינג פרעגט אים ר’חיים א אנגעזעהענער איד וועלכער זיצט אין דער זייט און קוקט מיט בייז וואונדער צו דעם גאנצן ספעקטאל.
ר’ פסח, אויב זענט איר שוין בייגעקומען דעם יצה”ר, זענט איר אויף ציפקע צרות, ווייל דאס מיינט אז איר האט שוין אפגעדינט אויף די וועלט… אזוי שטייט דאך אז א מענטש קומט אראפ אויף די וועלט מיט א תפקיד,און אויב האסטו שוין דעם תפקיד דעם שווערסטן תפקיד אויסגעפירט, ווער ווייסט אויב דו וועסט נישט צאלן דעם טייערסטן פרייז, צו קענען נעמען שכר פאר דיינע מעשים??
יעדער קוקט צו פסח’ן מיט גרויס שעצונג, צו הערן וואס זיין תשובה אויף די נוגענדע שאלה וועט זיין:
אה זאגט פסח’ל:
דאס איז נישט קיין פראבלעם, ווייל מיט”מיין יצה”ר” האב איך נאך ניטעמאל אנגעהויבן! איך האב קודם זיך באפאסט מיט מיין חבר’ס… און דארט האב איך שטארק געזיגט…
איר פארשטייט א מעשה???
אויב נישט לייענט איבער…
ביי אונז דרייט זיך א אינגערמאן וואס קיינער קען נישט עכט זיין נאמען, ער האט נישט צופיל פריינט, און אויך נישט קיין פיינט, קיינער ווייסט נישט אפילו צו ער שטאמט פון אידן אדער גרים, ער שטערט נישט קיינעם, און העלפט נישט קיינעם, ער לעבט זיך אין זיין וועלטל, וזהו.
הכלל, יעדן טאג קומט ער אין ביהמ”ד מיט א שירעם אין דער האנט, אמאל איז עס אפן, אויב רעגנט פונקט, און אמאל איז עס פארמאכט, ווי געוויינליך ווען עס רעגנט נישט. ער לויפט אריין מיטן שירעם אין א זייטיג שטובל וואו ער האט שוין א באשטימטע מקום קבוע פארן באליבטן שירעמ’ל און ער גייט ווייטער טוהן דאס זייניגע ביז ער פארלאזט דעם ביהמ”ד נישט פארגעסנדיג פון זיין שירעם.
דאס האט אויף אים ארויף געקלעבט א נאמען אלס א סימן, מ’רופט אים “דער אינגערמאן מיטן שירעם”.
אין א רעגנדיגן טאג ווען איינער זאל אריינקומען אין ביהמ”ד און אים זוכן, וועט ער נישט האבן קיינע אפציע’ס, ווייל דעמאלס זענען דא אסאך “אינגעלייט מיט שירעם’ס” און קיינער ווייסט נישט פון וועם מ’רעדט. אבער אין א זונשיינענדיגן טאג, אויב זוכט איר אים, דאן קומט אריין און פרעגט יעדן אינגל: האסט געזעהן די אינגערמאן מיטן שירעם? און יעדער וועט וויסן וועם צורופן.
עס קאסט אמאל א שמייכל צו זעהן ווי ער קומט אזוי ערליך מיטן שירעם און גיט אכט דערויף ווי אויך א אוצר, און שטילערהייט ווייס איך אז די פראפעשאנעל מודעה לייענער’ס ביי אונז אין ביהמ”ד וועלכע ווייסן צו זאגן פון די אדווערטייזטע קורסן פאר או סי די ליידנדע האבן שוין זיכער אפגעשאצט זיין מח אז ער איז געשלאגן מיט א געוויסן סארט או סי די וואס פאר סיי וועלכע סיבה איז דאס זיין אן קיין שירעם ביי אים א שרעק וואס ער פארטראגט נישט.
***
איר ווייסט דאך אז איך קען זיך נישט לאנג באהערשן ווען איך ווער נייגעריג, און איך האב אנגעהויבן נאכצוקוקן דעם אינגערמאן מער און מער, צו פארשטיין וואס ליגט אין דעם שירעם? פארוואס דארף ער דאס יעדן טאג? אפשר גאר נוצט ער עס צום קראצן די רוקן? אפשר האט ער א אויסשלאג אויפן רוקן און מוז האבן א שטארקן קראצער? ווער ווייסט?
אבער ניין, עס איז קלאר אז ער נוצט נישט דעם שירעם כל זמן ער איז אין שוהל. די ערשטע כף זכות איז אויסגעשלאסן.
קלער איך אפשר דארף ער אויפן וועג אהיים זיך שיצן פון די זון? כאטש ער איז א אינגער מענטש קען זיין אז ער האט א שוואכקייט צו די זון, און דערפאר דארף ער האבן דעם שירעם?
ניין! קען אויך נישט זיין! ער קומט דערמיט ביינאכט אויך ווען די זון שיינט נישט כלל.
איך זוך זכותים, און איך קען נישט טרעפן מער ווי איין איינציגע גוטע תירוץ, דער איד האט א סינדראם וואס איך ווייס נישט די נאמען דערפון.
***
ויהי היום, שטייענדיג ביים סינק נעבן דעם מקוה, האב איך זיך בטעות פארהאנקערט אין דעם אינגערמאן, און זיך געדארפט ענטשולדיגן פארן נישט באמערקן זיין אנוועזנהייט.
איך האב אים מיט א שמייכל פרובירט צו פארגוטיגן, און ער האט א שעמוועדיגער צוריק געשמייכלט, און מיר געענטפערט אז ס’איז גארנישט, ער איז אקעי.
איך האב אויסגענוצט די אומגעראכטענע געלעגנהייט און איך האב שנעל אים א פרעג געטוהן צו ער ווייסט אפשר ווען די קרית יואלער באס קיין וויליאמסבורג פארט? איך האב געוואלט א שמועס וואס זאל אפשר קענען מיר ענטפערן די אזוי געגארטע תירוצים וואס דער איד איז.
דער אינגערמאן האט שיין ארויסגענומען פון טאש א טאשן זייגער און ער קוקט אזוי דערויף און זאגט מיר אז אין פופצן מינוט פארט די באס.
איך געב א שמייכל און זאג אים, אהא זעלטן וואס מ’זעהט היינט א אינגערמאן מיט א טאשן זייגער, געוויינליך גייען שוין די אינגעלייט מיט טעלעפאנען וועלכע פארמאגן דעם זייגער און אזוי האבן היינט ווינציגער אינגעלייט עכטע זייגערס.
און דא איז געקומען א שטארק ערנסטער ענטפער פון דעם אינגערמאן: אה איך האב כלל נישט קיין טעלעפאן…
איך קען מיך נישט איינהאלטן און פרעג אים: קיין טעלעפאן האט איר נישט בכלל? און א שירעם זעה איך טראגט איר כסדר מיט? וואס איז פשט?
איך אטעם אפ פון מיין געוואגטען שריט אזוי אפן צו פרעגן די שאלה.
און דער אינגערמאן איז מיר מסביר מיט אייפער.
איך קום מיטן שירעם יעדן טאג, ווייל איך האב שוין געהאט אין מיין לעבן אסאך דורכפעלער, וואס איך בין געקומען אין שוהל אין א טרוקענער כברת ארץ צייט, און איך בין דערנאך אנגעקומען אהיים א נאסער דורכגעווייקטער.
און אז דו קוקסט אויף מיין רעקל, עס איז א וואלענער אנצוג, און מיין ביבער הוטל איז אויך א טייערער חפץ, און כדי נישט שאדן צו מאכן די טייערע בגדים מיינע, מאך איך זיכער צו טראגן מיט מיר אלס א שירעם. פארשטייט איר?
וואס זאל איך ענטפערן? ניין איך פארשטיי נישט! איך האב נאך אזוינס נישט געהערט אז א מענטש זאל זיך אלס ארום שלעפן מיט א שירעם ווייל אפשר וועט באלד גיין א רעגן.
איך קוק מיט וואונדער, איך זוך מיך נישט צו מישן אין זיינע געשעפטן, און איך פרוביר צו זיין העפליך, און ענטפער אז: יא איך פארשטיי, און האטס א גוטן טאג.
דער איד לאזט נישט נאך, און פרעגט מיך:
זאגט מיר נאר, איר האט א טעלעפאן אפשר?
ענטפער איך אז יא, און איך וויל אים שוין געבן דעם טעלעפאן וואס ער האט דאך נישט.
זאגט ער, נע איך דארף עס נישט, לאמיך נאר אייך פרעגן, איר האט אימעיל’ס אויפן טעלעפאן?
און איך ענטפער אז יא.
פרעגט ער ווייטער, פארוואס דארפט איר האבן די אימעיל מיט אייך?
זאג איך אים מיט הסברה אז איך בין א פארנומענער מענטש, און אמאל אז איינער שיקט מיר אן אימעיל דארף איך וויסן.
פרעגט ער ווייטער: און וואס איז אויב איר וועט קוקן דעם אימעיל אין אפיס, און אזוי ענטפערן דעמאלס?
ענטפער איך: אמאל איז דא אן אימערדזשענסי, איז וויכטיג איך זאל עס זעהן פאר איך קום נאך אן אין אפיס.
אהא, זאגט ער: און וויפיל אזוינע אימערדזענסי’ס האט זיך היינט געמאכט?
זאג איך אים אז היינט האב איך נאך נישט געהאט קיין ריכטיגע אימערדזענסי.
ווען איז געווען די לעצטע אימעיל וואס איר האט געקריגן וואס האט געמוזט ווערן געענטפערט אויפן פלאץ, און אויב נישט וואלט איר שאדן געהאט?
איך האב לאנג געמוזט טראכטן, און נישט געקענט דערטראכטן ווען א אימעיל איז א ריכטיגע אימערדזשענסי.
זעהענדיג אז איך קלער אזוי לאנג, רופט דער אינגערמאן אויס מיט פאטאס:
און אז איך גיי מיט א שירעם ווייל אפשר וועט רעגענען פארשטייט איר נישט? לעצטע מאל ס’האט גערעגנט איז געווען פאריגע וואך!!!
***
די מעשה איז קיינמאל נישט געווען, אבער ס’האט איבערגעלאזט אויף מיר א טיעפן רושם. (יא יא די מעשה וואס איז קיינמאל נישט געווען האט געלאזט אויף מיר א רושם)
שטעלט אייך פאר וויאזוי מיר קוקן אן איימיצן וואס דרייט זיך מיט א שירעם א גאנצן צייט ווייל “אפשר” וועט רעגענען?
זענען מיר נישט אייניג צודרייט פארן זיך ארום דרייען מיט קלוגע טעלעפאנען ווייל “אפשר” וועט מיך איינער זוכן?
איז דען נישט דא וועגן אונז צו טרעפן?
מוז איך זיין אוועילעבעל אויף טעלעפאן, טעקסט, אימעיל, וואצעפ, כאפצעם?
און קענט איר ריכטיג זאגן אז אין די לעצטע וואך איז געווען מער ווי 3 מאל דרינגענדע זוכענישן וואס אויב איר וואלט נישט געווען גראד ספאנטאן אוועילעבל וואלט איר דערלייגט מער ווי א צוואנציגער?
איז אייך א צוואנציגער ווערד צו טרעטן אויף אלס און אלעם, און זיך פארענטפערן טויזנט מאל אז איר דארפט עס פאר ביזנעס???
וואס איז דער אמת?
ביי מיר האט דאס געמאכט א טויש. איך לייג אוועק אי”ה דעם שווארצן טעלעפאן, וועלכער איז באמת א נער קעגן די היינטיגע חכמים טעלעפאן’ס, און מיר וועלן אי”ה טוישן צו א נארמאלן טעלעפאן, און ווער עס זוכט מיך וועט מוזן פון היינט שלום מאכן מיטן מציאות אז מיך קען מען “יא” טרעפן, אבער נאר דורך איין מעטאד.
אפשר זאל איך מיך ארום שלעפן אויך מיט א פעקס מאשין, אויב איינער וויל דוקא פאקסן?
אדער אנטון א פאסט באקסל אויפן רוקן, אין פאל איינער האט נאר הארטע פאסט פאר מיר?
וויפיל איז די שיעור צו דארפן לאזן זיך רודפ’ן די יארן, און נישט האבן קיין מנוחה ווייל אפשר איינמאל אין א שמיטה וועט זיך מאכן אז עס וואלט אפשר גרינגער געמאכט אויף א מינוט?
טייערע אידן! איך זוך שותפים!
איך בין באמת א פארנומענער מענטש ב”ה, און איך ארבייט און קום אפיר מיט אסאך אסאך מענטשן איבערן טאג, און איך קען זיך שפירן משונה’דיג וויכטיג, און אמת’דיג ענטפערן פאר יעדן וואס פרעגט: איך דארף עס פאר ביזנעס.
לאמיר אייך זאגן דעם אמת אין פנים אריין: איך דארף עס נישט פאר ביזנעס! איך וואלט געקענט רואיגער לעבן אן דעם טעלעפאן אין טאש!
מ’רעדט דא פון חינוך הבנים והבנות.
מ’רעדט דא פון אידישקייט.
ווער נאך איז גרייט איינצוטוישן דעם טעלעפאן פאר א נידריגערע ראנג עבירה טעלעפאן?
לאזט מיך וויסן אין אישי און מיר וועלן מחזק זיין אנדערע אויך אזוי צו טוהן, און דער זכות פון זיכוי הרבים וועט ביישטיין פאר יעדן וואס קומט ארויף אויף די באן און שלעפט מיט א צווייטן אויך.
עס נעמט נישט מער ווי דרייסיג טאג געוואויר צו ווערן ווי אומוויכטיג עס איז באמת דער “סמארט פאון”. לאמיר עס פרובירן צוזאמען.
[b][color=#FF0000][center]-קאמפיין איינס אראפ -[/center][/color][/b]
פון די ארכיוון.
איינע פון די מדות פון בני אברהם אבינו, איז די מידה פון ביישנים, אידן זענען פון נאטור אויס ביישנים, עס איז איינע פון די זיטן וואס השי”ת האט אין זיי אריינגעטוהן פון געבורט אויס.
– לאמיר צוקומען צו א נקודה וואס איז ראוי למחשבה-
איינע פון די אנגענומענע סימנים מיט וואס מען אידענטיפיצירט א חסר דעה, איז די ערשטע סימן, דער שעמט זיך פאר גארנישט! דער קען זיך אויפשטעלן ברבים טוהן פארשידענע זאכן וואס אנדערע טוען בהצנע.
ווי ווייניגער די בושה, אלס קלארער די סמנים פון הוילקייט אין דעם מוח’ל. א קלוגער פערזאן האט שטערקערע גדרים אין זיין באנעמונג אין גרויסנטייל צוליב זיין בושה, און נאטורליך אז פארקערט איז א סימן אויף דאס פארקערטע.
אין מיין טעגליכע האנדל מיט די מענטשהייט, בין איך געקומען אויף א געוויסע פאקט וואס האט זיך וואונדערליך ארויסגעשטעלט ווירקזאם אין פארשטיין אביסל דעם תוכן פונעם מענטש אויף די אנדערע זייט טיש, און איז פון די סודות וואס ווערט גענוצט דורך ארבייטס געבער, און קאנסולטענטס, ווען מען טוהט אפשאצן דעם פאציענט, אדער אפליקאנט.
ווען דער מענטש שטעלט אראפ זיינע הודאות ער איז מודה אויף געוויסע פעלערן אדער עוולות, איז אלס דא א רייע שטיגן דערונטער וואס ער איז נישט מגלה, און לויט וויפיל ער זאגט, קען מען בדרך כלל פארשטיין ווי ווייט טיעפער מ’קען נאך גיין.
למשל אויב וועט אן ארבייטער אין די פינאנציעלע וועלט מודה זיין אין א קליינעם ליגנט אמאל, ווייסט מען שוין אז דא ליגט א גרויסער בארג וואס איז נאך פארבארגן.
אויב א מלמד זאל זאגן אז ער איז ארויס פון אנדערן מוסד צוליב וואס ער האט אמאל זיך פארזינדיגט פארן מנהל מיט נישט גריסן אים, וכו’ ווייסט מען אז דא ליגט אביסל מער ווי וואס ער זאגט. עס איז געוויינליך דא עפעס וואס ער שעמט זיך צו פארציילן. (לכל כלל יש יוצא מן הכלל, אבער פארן צוועק פון א משל האף איך עס וועט דינען).
מער פון אלעם ווערט עס אבער שטארק בולט ביי רוחניות אויך, און ווען מ’קלערט אריין דערין וועט דער מענטש זיך אביסל קענען ארומקוקן און וויסן מי ומי ההולכים, ווער זענען מיינע חברים? בין איך אין א גוטע סביבה? אדער דארף מען גולה זיין צו א נייעם קרעמל.
ווייל די טבע איז אז א מענטש וועט אלס האבן עפעס מיט וואס ער שעמט זיך, און וועט נישט עכ”פ בריש גלי מגלה זיין דעם סוד זיינעם. עס איז אלס דא די שמרים, די זאץ אונטערן פלעשל וואס דער מענטש וויל נישט מ’זאל זעהן.
אויב איז ער א דורכגעווייקטער חסידישער איד מיט א ברען און יראת שמים, וועט איר אים מאכן רויט און פארשעמט ווען ער וועט אמאל מוזן מודה זיין אז ער האט שפאצירט אויפן גאס אן א רעקל. דאס איז די זאץ אינעם פלעשל.
מיט גרויס בושה יארן נאכן חטא וועט א איש חסיד מודה זיין מיט בושה וחרפה אז ער האט פארפאסט א זמן קרי”ש אמאל. דאס איז די זאץ אין זיין פלעשל.
אבער ווען מיר געבן זיך א רוק אביסל אהינציר צו אונז די פשוטי המון עם, אידן וואס האבן נאך צו הארעווען אויפן ארימען פעקעלע מעשים טובים, וועט איר שטוינענד זעהן אז געוויסע מעשים וואס ביי זייערע עלטערן וואלט זיי אויפגעשאקלט פאר א לאנגע צייט, און ביי זיי איז דאס ניטאמאל אין אינטערשטן טייל פון פלעשל ליידער.
קום איך דען מוסר זאגן? איר קענט דאך מיך שוין. איך וויל נאר אפשר דערוועקן דעם מוח ווען ער איז במוחין דקטנות. ווען מ’הערט א איד רעדן אין ביהמ”ד אין א קופקע איבער קליפס וואס “איינער האט געשיקט” (פונקט פאר מיר), וואס כאטש עס איז באמת א נסיון ליידער וואס דער דור האט, און דער פריערדיגער דור האט כלל נישט באגריפן עכ”פ אין אונזער חדר.
אין פריערדיקן דור איז טעלעוויזשאן, ווידיאו, מאווי’ס אלס געווען עפעס א טומאה וואס דער חסיד האט געשפירט אז דאס דערהייבט אים צעשיידט אים פון די איבעריגע שמוציגע וועלט. עס איז ניטאמאל געווען א נסיון. פונקט ווי דער נסיון פון עסן א מילכיגן חזיר סענדוויטש האט נישט געשלאגן ווארצלען ב”ה.
איז אבער בעונינו הרבים דער דור געשלאגן געווארן מיט דעם אינטערנעט, און נאך יארן פון אומפארזיכטיגקייט איז ליידער דער מציאות געווארן אז מ’פלאגט זיך מיט אזא מין נסיון וואס אמאל איז נישט געווען, און מיר קענען עס רופן דער חזיר נסיון פון אמאל איז געווארן א זמן קרי”ש נסיון פון היינט ליידער.
צו דער זעלבער צייט איז נאך אלס דא א שיינער צאל אידן וואס ווען זיי זאלן ח”ו נכשל ווערן מיט א קליפ, וועלן זיי זיך נישט מוחל זיין אן קיין גלגול שלג, און אנלייגן אלע זייערע צרות און צרות הכלל אויף זייער שגגה.
זייערע סטאנדארטן זענען העכער פון די וואס זענען שוין ליידער דורכגעפאלן עבר ושנה.
זיי וועלן דאס נישט אויפברענגען אין קיין שמועס מיט א צווייטן, און אודאי נישט אין א קופקע, זיי וועלן אוועקשארן זיך רויט פארשעמט אויב איינער זאל עס אויפברענגען. דאס איז דער נידעריגסטער שטאנדפונקט פון זאץ אינעם פלעשל.
ווען אבער עס שטייען א קופקע אידן נעבעך און דיסקוסירן דעם קליפ אדער יענעם רח”ל בריש גלי, און אן קיין שום מינדעסטע בושה, פרעגט זיך די שאלה:
אויב איז דאס נישט די זאץ, וואס איז יא?
ווען זענט איר יא ביישנים בני אברהם?
נעמט אפיר א אינג וואס רעדט אינגרויסן און
איך וויל דערמאנען אז איך רעד נישט בדרך תוכחה, אבער בדרך התעוררות, אז אפשר איז צייט, אז אפי’ אויב “איינער האט מיר געשיקט” ליידער א קליפ, נישט צו רעדן דערפון, און אודאי נישט קופקענען דערויף, און כל שכן וכל שכן נישט אין ביהמ”ד.
איז דאס נישט עטוואס א סימנא מילתא, ווען מ’האט שוין נישט די מינדעסטע בושה? אויב אין יעדן פלעשל איז דא שמרים, וואס אום באשעפערס ווילן איז דער זאץ אין די פלעשל?
עס איז זייער א קלארער אנווייזער אויף א מענטש, ווען מ’זעהט פון וואס ער שעמט זיך נישט!
עס ווייזט אז עס איז דא עפעס נידריגער ליידער.
איז דאס דען א כלל? איז דאס דען אלעמאל אזוי? קומט נישט די אלע שמועסן מער פון א ריכטיגן חסרון אין מחשבה? וואלטן נישט פיהלע חשובע אינגעלייט זיך מונע געווען פון רעדן, און זיך טאקע געשעמט, ווען מ’נוצט אביסל דעם מוח למחשבה?
עס איז צייט צו טראכטן! און דאדורך זיך שעמען ווען עס איז נאך דא אויף וואס.
זאלץוואסער 