יודו לד’ חסדו ונפלאותיו לבני אדם

מיט רשות, און פארלאנג פון א גאר חשוב’ן חבר אונזערן טוה איך אראפברענגען דעם ארטיקל וואס איז געווען געדרוקט אינעם “וואכנשריפט” אויסגאבע אין קר”י, לתועלת הרבים.
(נישט געשריבן געווארן דורך מיר)

מיט התרגשות הלב שרייב איך אראפ די פרטים איבערצוגעבן אזוי ווי עס איז געווען אן גארנישט צולייגן, מיין ארבעט איז אז איך ברענג פראדוקטען פון טשיינע און איך פארקויף עס ווייטער פאר גרויסע געשעפטן, ויהי היום האט וואל מארט באשטעלט ביי מיר גאר א גרויסן ארדער און איך האב מיך צוזאם געבארגט געלט פון אלע מיינע חבירים און באקאנטע און אראפגעפארן אהין צו באשטעלן די ארדער (דאס הייסט געוואוינט אין טשיינע פאר איבער 6 וואכן!) למעשה האט זיך דער ארדער אביסל פארשפעטיגט ווי געפלאנט, און ווער עס קען די מהלך פון די אנשי חסד פון וואל מארט האבן זיי מיר געזאגט קלאר אז אויב עס וועט נישט זיין ביי זיי ביז די געוויסע טאג וואס זיי האבן אנגעגעבן דאן קען איך מיך האלטן מיט די גאנצע סחורה, וואס דאס מיינט פאר מיר א פינאנציעלע טויט קלאפ, למעשה איז די טאג אנגעקומען און די סחורה איז נאך געשווימען רואיג אויפן וואסער, און פארשטייט זיך אז זיי האבן מיר געשריבן א טרוקענע אימעיל אז איך האב נישט וואס צו ברענגן די סחורה.

איך בין פונקט געווען אין ביהמ”ד ווען די אימעיל איז אריינגעקומען אויף מיין איי פאון איך האב ממש אנגעהויבן וויינען ווי א קליין קינד נישט אויסהאלטענדיג די צער און בושות, וואס וועל איך זאגן פאר אלע מיינע חבירים פון וועם איך האב אנגעבארגט די גאנצע געלט.

איז פונקט אדורך א איד און האט מיר געפרעגט וואס עס גייט פאר האב איך אים פאציילט דברים כהוייתן, זאגט מיר דער איד אז פונקט היינט אינדערפרי האט ער געהערט ווי אפאר אידן שמועסן פון א מוראדיגע זאך אז אין קרית יואל איז דא א קבוצה פון קרוב צו פופציג אינגעלייט וואס זיצן ביים שיעור וואס ווערט טעגליך פארגעלערנט דורך הרב מרדכי הערש שפיצער שליט”א אין די ספינקא ביהמ”ד וואס האבן זיך מקבל געווען אז יעדער ווארפט אוועק די סמארט פאונס און די גאנצע ציבור האט דאס איינגעטוישט אויף פשוטע פליפ פאונס, דער מגי”ש שליט”א האט דערציילט אז איינער א גרויסער נגיד האט געדארפט שידוכים פאר זיינע קינדער האט ער מחליט געווען אז ער מיט די גאנצע משפחה געבן אויף דעםסמארטפאון און ביז 2 טאג איז די ערשטע קינד אגעווארן למזל טוב.

זאגט מיר די איד , אפשר ביזטו זיך מקבל אויפצוגעבן דיין פאון און אין דעם זכות וועט דיר השי”ת העלפן, וואס זאל איך אייך זאגן, איך האב געטראכט צו זיךאויב א קבוצה פון 50 אינגעלייט! האבן געהאט די כח אויפצוגעבן די סמארטפאון דאן פארוואס זאל איך נישט קענען, און יא תיכף ומיד מיט דעם איד צוזאמען בין איך געגאנגען צו א טעלעפאון געשעפטאון אוועקגעווארפן די סמארטפאון און זיך איינגעהאנדעלט א פשוטע פליפ פאון.

און יעצט וועל איך קומען צום פינטל, די גאנצע מעשה איז געווען א וואך פאר יו”ט די וואך פלוצלינג באקום איך א אימעיל פון וואל מארט אז די סחורה וואס זיי האבן גענומען פון א צווייטן איז פעלערהאפטיג, און זיי ווילן יא איבערנעמען די סחורה פון מיר, האב איך געזאגט אז פאר די פרייז וואס זיי האבן מיר געהאט אין פלאן צו צאלן קען איך עס נישט פארקויפען ווייל איך האב שוין געמאכט א דיעל מיט איינעם און איך דארף עס מבטל זיין, למעשה האבן זיי מיר געהעכערט וויפיל איך האב זיי געבעטן און ב”ה איך האב זייער שיין פארדינט פון דעם געשעפט.

אפי’ איך בין נישט קיין שרייבער האב איך אפגעמאכט דאס אריינצודריקען אין צייטונג מודיע זיין דעם עולם אז עס ליגט א סגולה דא ביי דיר אין טאש, די דארפסט נישט פארן אין ערגעץ עס קאסט נישט צופיל געלט און מען קען זיך אויסלייזן פון אלע פראבלעמען, און פאר די איד וואס איז צו מיר צוגעקומען וויל איך ברבים זאגן א גרויסן יישר כח, און פאר די קבוצה ביים ספינקא שיעור וויל איך זאגן חזק חזק ונתחזק,

גענוומען מיט רשות פון ‘וואכן שריפט’

איבאלע

אין א קליין שטיבאלע
א ענגע מסיבה’לע
זיצן די מלאכי חבלה
אויספירן זייערע פליכטן בבהלה
פאר די מענטשעלעך גרייטן עפעס א יללה
אה, שרייט ער ווי א זיבאלע
איבאלע איבאלע

מ’וועל מיר פאר’סמ’ן דעם יקום
משמים עד תהום
נישט לאזן קיין נפש ארום
און מיר וועלן אויף וואקאציע גיין מיט טרוים

דער מלך זקן וכסיל
זיצט אויפן גרויסן שטוהל
ער רעדט נישט אריין צופיל
הערט זיך צו שטיל
נע, טרייבטס נישט איבער דעם גבול
אויסהארגענען אלע איז נישט וואס איך וויל
איך האב אסאך מער געפיל
ווען איך קען שפילן א צווייטן שפיל

מיט א גרילצענדען שטימעלע
און א זויערן לידעלע
מיין צרה איז נאר דער אידעלע
און אז איך וועל אים ברענגען איבאלע
וועט ער הייבן צום הימל א תפילה
און איך וועל בלייבן אין גרובעלע

פאר דעם אידעלע דארף איך עפעס מער
א בן מלך איז דאך ער
ער וויינט נאר איינמאל דער
און דער קעניג גיט א דערהער
פיינט האב איך עד אין שער
אבער א פלאן מוז איך האבן דערפאר

כדי אים צו באזיגן
מוז איך אים איבערקלוגן
ער זאל נישט וויסן מיינע באטריגן
מיך צו האבן איבערגעשטיגן
איך מוז מיט א פאלשן שמייכל א ריזיגן
אים געבן א הויפן שפיללצייגן
ער זאל זיך דערמיט טשאטשקען און וויגן
און אין זיי דאס גיפט זאל ליגן.

הא הא לאכט דער אלטער שטן
מיט מיין חכמה וועל איך אים שטעלן אין שאטן
ער וועט אפי’ א טרער נישט לאזן צום טאטן
זיינע געפילן פארטעמפן וועט ברענגען רעזולטאטן
און מיר מחבלים וועלן זיך האלטן אין די זייטן
ווי דער אידעלע וועט אויף אונזער פלייצע רייטן
לאמיר זיך צום קאמף גרייטן.

די הענקער דעבאטירן
באשליסן אינטער פארשלאסענע טירן
מיר וועלן ביידע אויספירן
פאר די אפריקאנער א מגיפה פרובירן
אי-באלע ביי זיי קוואטירן

אה און פאר דעם שונא נומער איינס
א טעלעפאן א שיינס
מיט א שמייכל נישט קיין קליינס
און ער וועט זיין מיינס
אהיים ברענגען אין שטוב זיינס

מיר אידעלעך פארשטייען
מיר טוען זיך גארנישט פרייען
מיר פרובירן זיך ארויסצודרייען
און מיר זענען מתפלל מיט געשרייען
טאטע, קעניג אין הימל געטרייען
פארגעב אונז און טוה אונז פארצייען
דער שטן זאל פון אונז אפשייען
און מיר זאלן דיך דינען לאנגע יארן באהבה
ביז מיר וועלן זוכה זיין צו די גאולה קרובה.

קאנטראל אויפן סענאט

מיין חבר משה איז פון די גרעסטע פאליטיקאנטן ביי אונזער שיעור יעדע נאכט. שוין וואכן לאנג וואס אויף זיין גיסטע קען מען דערקענען בערך וואס די ראדיא האט געמאלדן איבער די פאליטישע קאכערייען. אויב איז עס געווען א גוטער טאג פאר די דעמאקראטן, איז מוישע אומעטיג, און צעבראכן, ער זעהט נישט קיין עתיד פאר זיינע קינדער אין א דעמאקראטישע מדינה.

אויב אבער א טאג וואס האט זיך טאקע געמאכט זעלטן אין די לעצטע 6 יאר, איז געגאנגען גוט פאר די רעפאבליקאנער, איז משה אין א גיסטע פון מאכן א לחיים.

ווען ער קומט אריין צום שיעור מורמלט זיך שוין חיים אינטער, אה היינט איז געווען א גוטער טאג פאר די ….. מעמיר שוין באלד הערן פונקטליכער נאכן שיעור.

די פארגאנגענע וואך איז געווען פון די בעסטע וואכן וואס משה האט נאר געהאט אין די לעצטע פאר יאר. די דעמאקראטן זאגט ער זענען געגאנגען מיטן קאפ אין וואנט, און ער זאגט אז די וואנט איז א גאר הארטע שטיינערנע, און זיי האבן גאלאפירט אויף הויכע ראטעס אזש ס’איז געווען קלאר א דורכפאל פאר די דעמאגאגן (אזוי רופט ער די דעמאקראטן, איך ווייס נישט פארוואס)

איך בשלעצמי האב איך א קליינע השגה אין פאליטיק’ס און ווי שוין ערווענט איז מיין לעצטע פאליטישע שטעלונג געקומען נאכן באשרייבן פרעזידענט מיט ראמני’ס געווינס, און פון דאן אן זיץ איך מיר רואיג און טוה אנדערע זאכן, ווייל איך ווייס אז מיט מיט מיט זיינע מיט לויפער’ס אין אפיס קען איך מיך שוין באפאסן מיט אנדערע וויכטיגע זאכן אויפן סדר היום. (א לץ וואס האט מיך געוואלט דערשרעקן האט מיך גאר פרובירט איינצורעדן אז אמעריקע זענען אזוינע בהמות און אויפגענומען דעם שווארצן סענאטאר באראק אבאמא פאר פרעזידענט. חחח איך בין נישט משוגע ב”ה)

אזוי אויסגעשלאסן פון פאליטיק ווי איך בין, קען איך אבער נישט אוועקשטיין ווען א איד איז אזוי בשמחה, און ביי נאטור שפרינג איך מיט ווען א איד פריידט זיך.

געשעהן איז דאס נעכטן נאכט, ווען משה איז אריינגעקומען צום שיעור און דער מגיד שיעור האט שוין געהאט ארויפגעצויגן די ברילן אויף די העכערע שטאק פון די נאז, און שון אנגעהויבן אראפצולייגן זיין שיעור כדרכו. וואס געוויינליך אין אזא צייט מן הנימוס רעדט קיינער נישט פון אנדערע דברים בטילים מ’וויל נישט פונעם שיסל גחלי רתמים. שטראמט אבער משה אריין צעיושעט מיט די הוט אין איין האנט און מיט די רעקל שוין האלב אויפגעהויבן צו כאפן א זעץ כאילו די “באנק” גייט זיך שפארן און ער דארף עס נאך כאפן. און ער שרייט אויס מיט פאטאס. “מיר האבן קאנטראל אויפן סענאט!! הודו לד’ כי טוב!!.

דער מגיד שיעור דערשרעקט זיך עטוואס פון די בהלה, און שנעל אריענטירט ער זיך, הייבט זיך אינטערא אביסל און זאגט: כי לעולם חסדו, און ער בעט ר’ משה’ן זיך צו אראפזעצן און פרובירן צאמצונעמען זיינע ברויזנדע מחשבות און אויסהערן דעם שיעור. ער גאראנטירט אים צו לאזן דעם פאלאטשינטא קאנפרענץ אנגיין גראד נאכן שיעור.

מיר אלע נייגעריגע מקשיבים האבן היינט נישט אריינגעפרעגט קיין קשיות אפי’ ווען ס’האט אויסגעפעלט צו ווייזן אז מ’האלט מיט, מיר האבן שוין נאר געוואלט הערן וואס ס’איז געשען מיטן סענאט? און וואס משה האט דערמיט.

ווי רואיג איך בין געווען ביים שיעור בין איך געווארן מער און מער עקסטאזעריזירט ווען משה האט מיט איין אטעם אנגעהויבבן מיט פארציילן פונקטליך וויאזוי דאס האט פאסירט, און וואס דא קומט פאר. אין קורצן האט ער געזאגט אזוי:

אין סענאט איז דא אסאך בענקלעך, די דעמאקראטן האבן א באנטש און די רעפובליקאנער האבן אויך אבאנטש. די חילוק איז ווער ס’האט מער, און דער האט די קאנטראל אויף די סענאט. ער האט מסביר געווען אז די קאנטראל איז מורא’דיג וויכטיג צו האבן, ווייל דער וואס האט עס קען אויספירן געזעצן דערמיט… איך האב נישט אזוי גוט פארשטאנען, ווייל מיר האט אלס אויסגעזעהן אז דער וואס האט די בענקל קען זיצן און ער האט עפעס ארויסגעברענגט אז די קאנטראל איז פאר די געזעצן און די בענקלעך נישט.

אלנספאלס זאגט ער ווייטער אז היינט ביי די וואלן האבן די רעפובליקאנער באקומען א מייערן קאמפויט מ’רופט עס אין ענגליש א מעדזשאריטי (נישט טועה זיין מיט מענעדזשיירעס ח”ו) און דערמיט האבן זיי קאנטראל אויפן סענאט…. וכו’.

איך האב נישט פונקטליך פארשטאנען וויאזוי ס’ארבעט, איך האב אפי’ סתירות געטראפן אין זיינע ווערטער, ווייל איך האב בענקלעך אינדערהיים איבערן מאס, און קאנטראל איז נאך נישט דא. אבער וואס פארשטיי איך צו פאליטיק’ס. די שמחה האט מיך אבער מיטגעכאפט, און כדי נישט אויסצוזעהן ווי אומוויסנד האב איך נאטירט אפאר וויכטיגע ווערטער צו געדענקען צו פארציילן אינדערהיים, זאל כאטש אויסזעהן ווי איך ווייס אביסעלע. (משום דרכי שלום א שמץ פון שקר…)

איך לויף אהיים און איך מאך אן אנשטעל פון א גאר פרייליכע מינע, און פאנג אן צו שרייען העכער ווי מיין געוויינליכע שרייערייען: הערסטע, הערנאר, ווייסט וואס גייט פאר? דו האלטס אפי’ נישט מיט??? וואו ביזטו דא? דו הערסט נישט כל העולם כולו, איך מיין קאל מעוואסער???

וואס גייט פאר?

מיר האבן געווינען דעם סענאט!!!! בעליוו איט אר נאט!!! די גאנצע!!! די בענקלעך!!! די קאנטראל!!!

יעצט וועט מען ווייזן פאר די דעמאגאגן אז מ’קען נישט אויספירן א בהמה קער… עפעס אזוי…

די אשת חיל שפרינגט פאר שמחה, זי קען נישט צו זיך קומען, און איך קוק מיט פארדאכט… ווילסט מיר זאגן זי פארשטייט בעסער ווי איך צו די זאכן??? וואס פארשטיי איך נישט זיך צו פרייען, און זי איז אזוי העפפי פלוצלינג? אדער אפשר מאכט זי דעם אנשטעל אוואו איך? נע זי קען נישט אזוי גוט די פאך ווי איך.

איך קען מיך נישט איינהאלטן, און איך פרעג: וואס פרייסטו דיך אזוי אז מיר האבן געווינען דעם סענאט? דו האלטסט דען מיט די זאכן???

אודאי האלט איך מיט זאגט זי, ס’איז מורא’דיג! דו טראג ארויס די גארבידזש, און איך וועל מיך גיין לייגן.

וואס??? וואס איז מיט די גארבידזש???

נישט דו האסט געווינען די סענאטעישאן??? נעם קער…

א גוטע נאכט, און האלטס אייך מיטן סענאט! און געבט מיר צוריק אביסעלע קאנטראל…

וואו טרעפט מען א כשר’ע מקוה?

אוי ווי עס בענקט זיך צו די צייטן ווען א כשר’ע מקוה האט נישט באדייט גאנצע הויפענעס פוירפל און בלויע האנטוכער, אדער שאמפו און אנדערע כשר’ע זוי גערופענע זייפן, נאר די הימלישע כח פון פארזאגן און נאכזאגן נייעס ווי עס איז געווען אדער נישט געווען, אדער ווי עס וועט זיין אדער נישט זיין.

וואו נעמט מען די טעג וואס ליגן אונז אין די ביינער, ווען אריינקומענדיג אין מקוה איז געזעצן ר’ חאצקל מיט א האנטוך אויפן שויס, און א קעמל אין די לאנגע קאלטאנעס און א קנייטש פון ליבליכע ווייטאג ביי די לעפצן שלעפנדיג דעם קעמל אין דעם הויפן טרוקענע שטרוי בארד, פארציילנדיג די נייעס וואס האט זיך מיט אים אקארשט געקאכט אינעם הייסטן בור.

וואונדער איבער וואונדער ווי ער האט געקענט רעדן און רעדן אנע דעם וואס אויף די דערנעבנדיגע בענק זאל אפילו א נברא זיין צום טרעפן, ער האט אזוי לאנג גערעדט מיט אמונה פשוטה, און צום סוף האט זיך געשאפן א קרעמל א חבורה פון גוטע לייט וואס זענען געקומען אלס צו הילף פותר זיין דעם שרעקוועדיגן חלום אדער חלומות וואס די ש”י טבילות האבן פאראורזאכט.

א וועלט מיט מטורפים, היינט יעדער איז א דיפלאמאט, יעדער ווייסט די נייעס, ר’ חאצקל זיצט פאריתום’ט זיכער ערגעץ אין א מקוה ווי מ’לאזט נישט אריין צוליב די זאונינג, ווייל ער איז נישט צום האבן מער.

אין יעדע מקוה’לע אין יעדע שטאט האט זיך אפגעפונען א חאצקל צו פאבריצירן און פראדוצירן די שענסטע און בעסטע מעשה’לעך און עפיזאדן וואס נאר אונטערן רושם פון פארע און היץ האט פארבלענדעט די אויגן פון קלוגע און נארישע צוגלייך.

אוי ווי נעמט מען די צייטן פון קודם קול מבשר, ווען פאר א שטיקל נייעס ריכטיג צו אנאליזירן האט מען געדארפט צעפאטשקענען די פיאה’לעך עטליכע מאל צו טרעפן א תירוץ צום בלייבן זיצן און הערן די פערל רייד פון די חאצקלעך.

אהוי צו וואס האמיר דערגרייכט מיט אזא עולם השקר, ווען אויף יעדן פאסיג הענגט א חאצקל און פראדוצירט די נייעס אין גרויסע שיינע מעכטיגע סטודיאו’ס און לאזן ניטאמאל דאס אידישע קעפעלע אנאליזירן פון די אינעווייניג ארויס די אויסקום אדער אריינקום פון סיי וועלכע עס איז געשיכטע.

פארוואס זאל דאס אידישע קעפעלע זשאווערן און נישט קענען אליינס אויפקומען מיט אזוינע געוואלדאוונע חלומות און פארזעהענישן? איז דען כלל ישראל געווארן עטוואס דומער אדער ח”ו ווייניגער אינטעליגענט?

פארוואס ווען עס פלעגט א אידל אפשטעלן חאצקלען פרעגן וואס א ווארט אויף זיין עלעקטעריק ביל באדייט צוליב חאצקל’ס וויסנשאפט אין ענגליש, האט חאצקל ניטעמאל געדארפט וויסן אן ענטפער, און געקענט ענטפערן: פהע ס’איז גארנישט, מאך דיך נישט צו טוהן… די שונאי ישראל סטראשענען אייביג…

און היינט דרייט זיך דער זעלבער אידל און ווייסט שוין פונקטליך די ענגלישע אפטייטשן פון די גאר טיעפע נייעס שפראך פון די העכסטע קאליבער רעפארטער’ס? פון אטע די זעלבע שונאי ישראל.

וואו נעמט מען היינט א כשר’ע מקוה? יעדער יאגט זיך, יעדער ווייסט אלעס, נישטא פארוועם צו פארציילן, נישטא פון וועם צו הערן. דאס בעסטע פאל איז ווען צוויי יונגעלייטעלעך טרעפן זיך און דיסקוסירן צוויי שיטות פון ווארט זאגער’ס אויף די ראדיאו, און דארט ביז אהין שטעלט זיך דער אינטעליגענץ…

איי חבל חבל וואס האמיר פון וויסן די נייעס אז מיר קענען עס נישט דיקטירן? וואו נעמט מען א חאצקל?

ווען מיר דערמאנען זיך די עלטערע דור וואס האט אונז שוין כמעט פארלאזט, ווי זיי פלעגן זיצן און זיך איזדיקעווען אין א שטיקל אונגאריש רעדווענדע נייעס, און זיך נישט געלאזט איבערשרייען מיט אלע פאלשע ציין האלב אינדרויסן, א וואונדער אז די מקוה אידן האבן געשארט גאלד? א וואונדער אז יעדער ווער ס’האט נאר געהאט א לייב אויפן קערפער האט באזוכט די מקוה איינס א טאג זיכער?

היינט פאר די פארפאלענע נעבעך וואס פארפעלן נעבעך אמאל א מקוה, איר פארשטייט זיי נישט? איר זעהט דען נישט אז דער שטן האט א גרינג פעלד זיי צו באזיגן? וואס ווייזט זיי דער גוטער מלאך? חאצקל’ס ליידיגן זיץ? מ’דארף דאך די אידן ציען אביסעלע צוריק אין מקוה אריין.
ווער דענקט דען נישט די “מקוה רעידזש”? אזא סארט כעס וואס די אלטווארג האבן נאר גענוצט צווישן די גרינע ראדני מקוה ווענט. אזא סארט מולטי טעסקישער גערעגטע טאן וואס האט אפגעשפיגלט א מיינונג מיט א שווערן ארויפציה פון א פאר’עקשנ’טן זאק אויף די פוס.

ווער געדענקט דען נישט וואו אינעפלוצים ווען די בארד איז שוין געווען פארקעמט און ביי מאנכע סתם פארשארט האבן די פוסעלעך צוביסעלעך אנגעהויבן שפאנען צום טויער ארויסגאנג און אן קייין סוף פסוק האט זיך דער שמועס געענדיגט ביז מארגן צופרי ווען עס איז געפארן ווייטער אן קיין שום פארזעצונג פון פריער אנזאג?

אוי וואו נעמט מען די חאצקלעך? די נאסטאלאגיע איז ביזן הימל.

איך האב היינט אריינגעוואנדערט אין מקוה נישט אין די געוויינליכע צייט וואס איך בין דארט יעדן טאג, און דא און דארט האב איך געהערט פלעטשקערייען פון די אינגווארג, וועלכע האבן פרובירט אביסל צו הייבן דעם אומעט, און שמועסן איבער אלס און אלעמען, אבער גיי ווייס, ווי קען איך זיי דען פארשטיין געבן אז זייער רעדן קומט נישט צו צו די שווייגן פון די אלטע חאצקלעך.

חאצקל פלעגט זיצן אויפן באנק און קוקן אויפן הענגער אקעגן איבער אים בשעת’ן פארקניפן דעם בארד מיט א כפול שמונה’דיגן קניפ, און ווען איימיצער האט געוואלט אנצינדן דעם היץ טעמפראטור אין מקוה האט ער נאר געדארפט פרעגן: חאצקל וואסי נייעס? און געקענט גיין ווייטער…

ער האט נישט צוריק געקריגן דעם קאלטן דיפלאמאטישן “אלעס גוט” ענטפער. אדער דעם פרעכן צוריקפראגע, “און וואס זאגסטו עפעס?” וחוזר חלילה. . . איך האדאך ערשט געפרעגט! וואס פרעגסטו ציריק?

ער האט נישט צוריק באקומען א קאלטן בליק מיט פאראכטונג ווי צו פרעגן: פון וואס רעדסטו? ווער זאגט ס’איז דא נייעס?

קיינמאל! קיינמאל! חאצקל האט אלס געענטפערט מיט א אויסגוס פון נייעס וואס אויב איז עס נאכנישט געווען וועט עס נאך זיכער זיין. חאצקל פלעגט אלס האבן אינטער די לעפצן א פארטיגן שטיקל פון וואס מ’קען ציען צימעס פאר און פיטערן א הונגעריג לאנד אין אפריקע…

חאצקל האט גערעדט פונעם פרעזידענט אוואו ער וואלט מיט אים געשמועסט צוויי מאל א טאג. איך געדענק ווען א חאצקל ביי אונז אין מקוה פלעגט רעדן א שפראך א שטייגער ווי פאלגענד: דער פרעזידענט טענה’ט אז אויב וועט ער נאכגעבן פאר דעם מר. סענעטער פון יעהופעצלאנד וועט ער אים מארגן פרעגן…. וכו’. נו ווער וואגט זיך היינט אזא חוצפה צו רעדן מיט אזא נאענטקייט פונעם ירום הודו??? נאר חאצקל!

חאצקל חאצקל, אויפן וועג ארויס פון מקוה פלעגן זיך מיט אים אלס מיטשארן אזוינע גראדע אידן וואס האבן באמת נישט געוואלט מער ווי וויסן דעם אויספיהר פון די שרעקליכע געשיכטע, אבער חאצקל פלעגט זיי האלטן משכון ביזן סוף, און געוואוסט צו ענדיגן מיט זיין גלייכגילטיגע סאדיסטישע רואיגקייט.

ווען איינער האט נאר פרובירט אריינצו האקן: נו! וואס איז טאקע געווען דער סוף?

האט חאצקל מיט א שטיקל שטרענגן בליק נאך איינמאל ווארנען אפילו איגנארירט די שאלה, און ווייטער געפעדימט דעם חלום גאר מיט א לענגערן פזמון, און אזוי האט זיך געווירבלט דער שמועס ביז אין הודו אריין און דער טאג איז אנגעהויבן מיטן רעכטן פוס.

אלזא מיין פלאן: מ’זאל דינגען אין יעדן מקוה א חאצקל פאר באצאלט, ביז זיי וועלן זיך צוריק שפירן באקוועם, און ווי אויך זאל מען אסר’ן צו הערן נייעס פון קיין שום אנדערע מקורות חיצוניות, די רבנים קענען עס א נאמען געבן א איסור אויף גויאישע נייעס וכו’, אבער עכ”פ מיר מוזן צוריק קערן דעם עטרה ליושנה, דער קרעמל אין מקוה מוז צוריק בליעהן און די חאצקלעך דארף מען צוריק אינסטאלירן מיט א דוירהאפטיגן אינסטולאציע.

וואס איז נייעס?

השבת אבידה – די פארלוירענע שעה.

יעדעס יאר די זעלבע זאך, מ’רעדט און מ’גרייט זיך און מ’יובל’ט אויפן געווינס וואס גייט קומען מוצ”ש זייגער צווייע, מ’טריאומפירט איבער א עקסטערע שעה וואס ווערט צוגעלייגט אויפן זייגער, און די געוויינליך פארנומענע אידן וואס האבן א פולן סקעדזשול פאר די אזוי אויך פארנומענע 24 שעה פונעם זייגער, פאנגען אן אראפצוציפן מינוטקעלעך צו אויפריכטיג פלאנירן דעם עקסטערן שעה וואס הקב”ה שענקט אונז.

אלזא ווי אלעמאל בין איך געזעצן מער ווי איין שעה און געקראצט קאפ וואס איך קען אלס טוהן אין די איבריגע שעה וואס איך וואלט ווען אזוי וויכטיג געדארפט פיהל מאל. איך פרוביר איבערצוקוקן מיין קאלענדער און זעהן וואו זענען די אנגעשטרענגטע שעות וואס איך האב אזוי שטארק געוואלט פארלענגערן, און לאמיר זען צו די שעה די איבריגע וועט ארויסהעלפן אין דעם שעת הדחק.

איך קוק צוריק אויף חודש תשרי פון פארא יאר, באמת פאנג איך אן נאך ביי סליחות, ווייל איך געדענק אז עס איז געווען “אנגעצויגן מיט צייט”. איך קוק מיך ארום וואו איך קען דארט אריין ווארפן די איבריגע שעה. עה 5 אזייגער סליחות, איך מיין אז דאס איז גענוג פאר מיר איך וויל נישט א עקסטערע שעה דארט, נעקסט פליז.

עס איז ערב ראש השנה, מ’זאגט צוויי שעה סליחות, איך מיין אז ס’איז אויך גענוג. הגם די לעצטע מינוטן פארן זמן זענען יא עפעס אנגעשטרענגט, אבער נאך א טאג פון 11 לאנגע שעה אז ס’האט נישט געלינדערט די שמערצן וועט איין שעה שוין נישט אויסמאכן.

דאס דאווענען ר”ה איז אזוי אויך גענוג לאנג, און אפילו אין פאזע וואלט איך נישט אריינגעשטופט נאך א שעה. שלאפן קען מען נישט, עסן וויל מען נישט, דאווענען דאוונט מען נישט, נו, די 30 מינוטיגע פאזע דינט פונקט גוט פאר וואס מ’דארף איר. נעקסט פליז.

צום גדלי’, פאסטן נאך א שעה? נע! נישט קיין עסק פאר מיר.

כפרות שלאגן? תשליך? יום כיפור? וכו’, איך קען נישט טרעפן די שעה ווען עס איז די ריכטיגע צייט אריינצושטופן א עקסטערע שעה. אלעס קוקט אויס אזוי פערפעקט און פונקט וויפיל מ’ברויך.

נו? וואס טוט מען דא? איך קריג א עקסטערע שעה און איך ווייס נישט וואס צו טוהן מיט עס.

הכלל, איך זיץ און איך שפעקוליר, אפשר א עקסטערע שעה אין די ארבעט וועט ברענגען עקסטער געלט? געלט איז דאך עפעס וואס אין אמעריקע האט א שייכות מיט די שעה, טיים איז מאני…

דא איז וואו דער מח גיבט זיך מיר א וועק אויף. וועלכע שעה אין די ארבייט איז די מערסטע פראדוקטיוו? און וויאזוי קען איך באמת טרענספערירן א שעה פון א מוצ”ש ביינאכט צו א העפטיגע ארבייט שעה פון א מאנטאג אדער דינסטאג?

מיט אביסל התבוננות איז עס געלונגען. און איך מיין אז די שעה האט זיך אויסגעצאלט.

די שמחה פון די עקסטערע שעה וואס מיר קריגן איז דאך עפעס פון וואס מ’קען זיך עפעס ארויסלערנען און דערפון ציען פאראלעל צום גאנצן יאריגן התנהגות.

איך קוק מיך אים אין די ארבייט צווישן די ארבייטער ארום מיר, און צווישן די אנדערע גוטע פריינט און קרובים וואס איך הער פון זיי בערך די זעלבע שפראך צומאל. מ’טרעפט זיך אויף א שמחה, אדער סתם אזוי אין א גוטמוהטיגן שמועס, און יעדער פארציילט פון זיינע עקספיריענס איבערן טאג, איינער רעדט פון די שוועריגקייטן מיטן בעל הבית זיינעם, א צווייטער פון א קאלעגע מיטארבייטער, און א דריטער סתם אזוי איבער די שווערע ארבייט וואס ער האט. און צוזאמען איז מען זיך מחזק, און עס ווערט אויפגעוויזן אז יענעם’ס גראז איז באמת נישט גרינער.

אה, ווען איך וויל ווען אריינווארפן א עקסטערע שעה, איז עס אמאל א גרעסערער לאנטש ברעיק, אדער אמאל א פריערער אהיים גיין אדער א שפעטערער קומען.

ווידעראום פאר די בעלי בתים שבתוכינו, אמאל א עקסטערע שעה נאכצוקומען די ארבייט און נישט דארפן פרייטאג בלייבן לענגער, אדער אוועק נעמען די אומענדליכע שעות פון ביינאכט וואס מ’מוז אמאל בלייבן אין אפיס ענדיגן א פראיעקט. יא איך האב עס וואו צו לייגן מיין איך.

ביז אהער האב איך געשריבן, טראכטנדיג פון תשנ”ב לפ”ק, אבער ווען איך האב מיך אויפגעשטעלט א צופרידענער און געוואלט שליסן פאקט אז מ’גייט צולייגן א שעה, און ראטן די חברים אין וועלכע שעות עס אריינצושטעלן, באמערק איך אויפן לוח אזוי אוועקלייגנדיג אז מ’האלט שוין תשע”ה לפ”ק.

דער גאנצער בילד האט זיך געטוישט, און איך האב מיך צוריקגעזעצט אנטוישט…

תשע”ה. צו וועם זאל איך זיך ווענדן? פאר וועם זאל איך צולייגן א שעה? פאר וועם איז נאך א שעה טייער?

יא יעדער יאגט זיך יעדער פלאגט זיך, אבער לאמיך צוריקגיין צו מיין שמועס מיט די זעלבע חבירים און הערן וואס זייערע זארגן זענען? און זעהן צו איך קען קומען מיט מיין חכמה עצומה פון צולייגן א שעה צו העלפן אין זייער נויט?

מ’שטייט א קבוצה און מ’שמועסט, פון וואס? פון די נייעס, פון א פרישע קליפ, פון א מעסעדזש וואס איז ארום געפארן, פונקט היינט געזעהן, איינער געשיקט, געזעהן ביי א חבר, וכו’. יעדער מיט אנדערע תירוצים. און איך וואונדער זיך.

דארפן מיר טאקע א עקסטערע שעה? אדער קענען מיר ספאנסערן אפאר שעה פאר אן אנדערן וואס ארבעט נאך יא שווער?

אויב דארפן מיר טאקע אזוי וויכטיג א עקסטערע שעה, נוצן מיר די שעות וואס מיר האבן?

מיר זענען באזעסענע אידן און ערוואקסענע בני אדם, וואלט מיר דען נישט געדארפט איבערקוקן יעדן טאג די שעות און זעהן וויפיל פונקטליך פון די שעות ווערן באמת גענוצט, און וויפיל פון די שעות נוצן אונז אויס פאר מיר נוצן זיי אויס?

וויפיל שעה זענען מיר מאבד לדעת, אז מיר פרייען זיך אזוי צו א עקסטערע שעה?

השבת אבידה, איך האב אייך געפונען אסאך שעות, קומט און נעמט זיי בחפץ לב, און לאמיר זיי נוצן צוזאמען אין פריידן אויף גוטע און ווערדפולע מעשים.

וזאת למודעי: דאס איז נישט געשריבן געווארן לשם מוסר, נאר לשם התבוננות, נישט פאר מיר נישט פאר דיר, און נישט פאר יענעם, נאר פאר ווער עס וויל א רגע קלערן דערוועגן. בתקוה להבנה.