א גאסט אויף א וויילע

געשריבן פארן גליונות לש”ק פ’ בא

בס”ד

א גאסט אויף א וויילע

זייענדיג א גאסט ביים ראש הקהל פון שטעטל, איז ר’ חיים אויף א גאר געשמאקן געסטעריי, ער האט די געלעגנהייט הנאה צו האבן פון דעם גרויסן עשירות, גאר געשמאקע מאכלים, און א באקוועמען געלעגער, און צו דער זעלבער צייט די געלגענהייט צו זעהן דעם מהלך החיים ביים גביר אין שטוב.

בעפאר ר’ חיים פארלאזט דעם עושר’ס שטוב זייענדיג גרייט אהיים צו פארן צוריק צו זיין היים, קען ער זיך נישט איינהאלטן און בעט דעם גביר ר’ וועלוול, זאל אים געבן אפאר מינוט פון זיין טייערע צייט, ווארום ער וויל אים פרעגן אפאר פראגן וואס אלס גאסט אויף א וויילע האט ער באמערקט, און ער קלערט אז מיט זיין פארשטאנד האט ער אפאר גוטע אנווייזונגען פאר אים.

ר’ חיים פארשטייט נישט פארוואס איז דאס אזוי ר’ וועלוול אז ביי אייך אין שטוב זעה איך ווי איר גיבט פאר די קינדערלעך גאר טייערע עסן, מעדני מלך, און ווען די קליינווארג ווילן נישט געהעריג עסן ווי דער סדר פון קליינע קינדער איז, גיבט איר זיי אנדערע ממתקים און זיסקייטן כדי זיי צו ברענגען צום טעלער. ווען איך וואלט געווען אין אייער פלאץ וואלט איך מיך געשפארט גאר אסאך געלט, איך וואלט געלאזט די קינדערלעך עסן ווען זיי ווילן, וויפיל זיי ווילן, און זיך געשפארט סיי געלט אויפן קאסט פון די טייערע מאכלים, און אודאי וואלט איך נישט צוגעלייגט קיין געלט פאר די זיסווארג וואס איר טיילט צו אז זיי זאלן עסן די טייערע מאכלים. איך פארשטיי נישט דעם חשבון דא!

ר’ וועלוול צעשמייכלט זיך און ענטפערט פאר ר’ חיים אז ס’איז קענטיג אז איר האט נישט קיין קינדערלעך און עס איז אייך שווער צו פארשטיין דעם קשר צווישן א טאטן און די קינדערלעך.

מיינע קינדערלעך גיב איך אוועק א האלב פארמעגן, כדי זיי צו קענען געבן די צווייטע העלפט. אלעס וואס איך טוה איז פאר זיי, און ווען איך קען זיי געבן איין מתנה’לע וועל איך טרעפן סיי וועלכע געלעגנהייט דערפאר, און אודאי אויב קען איך דורך א פשוט’ן נאכטמאל זיי נאך אריינווארפן נאך א קלייניגקייט זיי צו פארמערן פארגעניגן, איז דאך דאס פונקטליך וואס איך וויל.

ווייל א טאטע גיבט פאר זיינע קינדערלעך אלס וואס ער האט, כדי זיי צו קענען געבן און געבן אן קיין שום חשבון פון נעמען.

ווען מיין טייערער ר’ חיים איר רעדט פון געשעפטן, איז גאר עפעס אנדערש. מיינע ארבייטער וועלן נאר באקומען באצאלט נאכן ארבייטן, און אויב וועל איך זיך קענען שפארן אפאר דאללער וועל איך אודאי עס טוהן ווייל דאס איז געשעפטן.

ר’ חיים האט פארשטאנען.

—–

והגדת לבנך ביום ההוא לאמר בעבור זה עשה ד’ לי בצאתי ממצרים, ווייסטו מיין קינד פארוואס דער אויבערשטער האט אונז ארויסגענומען פון מצרים? זאגט רש”י הק’ די מצוות זענען נישט סתם א זכר פאר יציאת מצרים, עס איז גאר די סיבה פארוואס מיר זענען ארויס פון מצרים.

דאס קינד פרעגט, פארוואס טוען מיר די אלע מצות? דער טאטע אנשטאט ענטפערן ווייל מיר זענען ארויס פון מצרים, וואס דאס וואלט געווען זייער א פשוטער תירוץ, ענטפערט גאר “בעבור זה” קינד מיינס, דאס איז גאר די סיבה צום גאנצן מצרים, דער מסבב כל הסיבות, גיבט אונז עסן, און ווארפט צו צוקערלעך, ער טוט אונז ניסים, כדי צו מאכן א זכר, און אונז מזכה זיין מיט די הייליגע מצות, און אזוי איז חוזר חלילה.

עס איז ווי דער הייליגער תנא ר’ חנניא בן עקשיא זאגט רצה הקב”ה לזכות את ישראל לפיכך הרבה להם תורה ומצות.

פאר די אומה”ע קען אויך זיין געוויסע מצוה’לעך וואס זיי האבן, און אויב זיי טוען זיי וועלן זיי אפבאקומען זייער שכר, אוואו עבדים על מנת לקבל פרס,  אבער איז עס דען גלייך צו דאס וואס א טאטע טוט פארן קינד, ווען ער שטעלט אונטער ווי מער געלגענהייטן צו קענען געבן און געבן פארן קינד?

זאל דער אויבערשטער העלפן אז מיר זאלן האבן שכל מקבל צו זיין, און פארשטיין די חסדים, און זעהן די חסדים בעין, עדי ביאת גוא”צ בב”א.